ایمنی و کار در ارتفاع با داربست

انجام كار در مكان هايي كه بلندي آن از سطح زمين بیش از 1/20 متر باشد، عمليات كار در ارتفاع محسوب مي شود و ضروري است كه در اين قبيل فعاليت ها اقدامات لازم جهت پيشگيري از سقوط در نظر گرفته شود. کار در ارتفاع یکی از مشاغل بسیار پر خطر است. همان طور که از نام این کار معلوم است به معنی کار روی ارتفاعی است که دسترسی به آن قسمت امکان پذیر نمی باشد. خدمات کار در ارتفاع به چند صورت انجام می گردد:

• خدمات نما روی داربست
• خدمات با طناب
• سایر روش ها مانند نبردبان و جرثقیل و کلایمر

از مهم ترین مواردی که باید قبل از کار با داربست بدانید این است که از تجهیزاتی استفاده کنید که ایمنی کار شما را بالا ببرند. جدا از استفاده از تجهیزات و وسایل ایمنی، کارکنان باید از تخصص لازم برای کار در ارتفاع برای داربست برخوردار باشند. استفاده از تجهیزات و لوازم ایمنی در حین کار با داربست از جمله الزامات می باشد که باید توسط کارفرما و کارکنان مورد توجه قرار گیرد که خطر سقوط و ایمنی کار را کاهش دهد.

کار در ارتفاع با طناب هزینه کمتری دارد ولی در عوض خطرات زیادی را به همراه دارد. کلایمر نیز بار سنگینی را روی ساختمان اعمال می نماید که می تواند باعث ایجاد حادثه و سقوط فرد گردد.
کار در ارتفاع شرایطی را شامل می شود که هر فرد برای ورود در حیطه این کار باید این شرایط را دارا باشد. یکی از شروط لازم و حتمی برای این کار نداشتن ترس از ارتفاع و داشتن شرایط روحی و جسمی سالم؛ همچنین علاقه مندی به انجام آن می باشد. از دیگر موارد قابل توجه در این زمینه و در واقع نکات ایمنی ای که لازم است در انجام این کار به آن توجه شود می توان به قدرت دید کافی فرد اشاره کرد که فرد باید دارای قدرت 4/10 باشد. علاوه بر نکات گفته شده که هر فرد برای کار در ارتفاع باید این شرایط را دارا باشد، در زمانی که شرایط جوی نیز مساعد نباشد این کار با خطرات جبران ناپذیری رو به رو می شود.
در این مقاله قصد داریم شما را با لوازم و تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع آشنا نماییم:

دسترسی با طناب

یکی از مواردی که باید در زمان استفاده از داربست در دسترس داشته باشید، طناب دسترسی می باشد. در این روش از دو سامانه ی مجزا استفاده می شود. یک طناب را به عنوان طناب دسترسی در نظر می گیرند و طناب دیگر را به عنوان طناب پشتیبان از آن استفاده می کنند که کمربندهای مخصوص برای صعود و فرود به جایگاه کار، و یا برای تغییر موقعیت در جایگاه را شامل می شوند.

کلاه ایمنی

جهت مراقبت از سر در حین کار در ارتفاع استفاده از کلاه ایمنی اجباری است. این کلاه ها الزاما باید در برابر ضربه و نفوذ اجسام تیز و برنده مقاوم باشند. کلاه های ایمنی کار در ارتفاع زودبست فاقد لبه هستند تا هیچ مانعی جلوی دید کامل کارگران را نگیرد. وزن این کلاه ها 430 گرم بوده و دارای بند چرمی و … می باشند که در برابر حریق و الکتریسیته مقاوم هستند.

لنیارد

در تعریف لنیارد باید بگوییم که طناب یا تسمه ای می باشد که برای ایجاد ارتباط بین عامل کار در ارتفاع با نقطه یا طناب تکیه گاه یا سازه ی اصلی، برای اینکه مزاحمت کمتری را برای کاگران در ارتفاع را داشته باشد، استفاده می شود.

عمر مفید لنیاردها اغلب 5 سال است ، بنابراین برچسب مشخصات زمان تولید آن را قبل از هر بار استفاده چک کنید. هرگونه ساییدگی ، فرسودگی الیاف ، بریدگی و علائم کشیده شدگی را در لنیارد جستجو کنید.

کمربند ایمنی

یکی از مهم ترین موارد ایمنی که در زمان استفاده از داربست باید همراه خود داشته باشید که از سقوط جلوگیری نمایید، کمربند ایمنی می باشد. در تعریف این کمربند باید بگوییم که کمربند ایمنی وسیله ای است از جنس الیاف طبیعی یا مصنوعی با ترکیبات پلیمری که ناحیه کمر را پوشش می دهد.

هارنس

هارنس از جمله تجهیزات پیشگیری از سقوط در ارتفاع محسوب می شوند که به دلیل اینکه فشارهای وارده در حین سقوط را علاوه بر کمر به تنه و شانه ها ودر برخی از انواع به سینه و ران ها نیز توزیع می کنند، از ایمنی بالاتری نسبت به کمربندهای ایمنی برخوردارند و جهت کار در ارتفاع بسیار توصیه می شوند.
برای اینکه شما به تجهیزات لازم برای بالا بردن ایمنی خود در ارتفاع متصل شوید، باید از پوشش هایی استفاده کنید که شما را به تجهیزات ایمنی اصلی متصل نماید. هارنس پوششی است که از الیاف با ترکیبات پلیمری ساخته شده است و بسیار مستحکم است که عموما از انتهای بالای ران تا روی سطح کتف را پوشانده و توسط قلابهایی که به روی اتصال پیدا کرده است، فرد را به سایر تجهیزات کار در ارتفاع وصل می کند.

کاربین

کاربین به عنوان ابزاری استفاده می شود که به شکل حلقه می باشد و برای متصل کردن قسمت های مختلف اجزای کار در ارتفاع به همدیگر، استفاده می شود و برای ایمن شدن، شکل پیچی یا قفل خودکار دارد.
این وسیله برای ایجاد اتصالات سریع و مطمئن کاربرد دارد و دارای تنوع بسیار در نوع و جنس است که هر کدام برای مورد خاصی استفاده می شود که برخی از آنها سیستم قفل شوندگی خودکار دارند. از نظر ساختار فیزیکی به دو شکل موازی و بیضی ساخته می شوند که نوع موازی بیشتر در میانیها و تراورس ها استفاده می شود.

مقاومت نوع موازی 1700کیلوگرم و نوع بیضی در حدود 1300 کیلوگرم است.

شوک گیر

شوک گیر به عنوان ابزاری در نظر گرفته می شود که برای بالا بردن ایمنی کار در ارتفاع، به منظور کاستن اثر برخورد حاصل از سقوط، استفاده می شود.
این ابزار وسیله ای است که در روش های ایمن انجام کار در ارتفاع ، به منظور کاهش اثر نیروی ضربه حاصل از سقوط، مورد استفاده قرار می گیرد. ابزار جاذب شوک باید دارای برچسبی باشد که تاریخ آخرین بازرسی آن را نشان دهد. اگر این برچسب گم شده یا وجود ندارد ، ابزار را به سوپروایزر خود ارجاع دهید تا او سلامت ابزار را تایید نماید.

قلاب

قلاب را همواره باید کنترل کنید که هیچگونه ترک ، خوردگی و سوراخ در سطح آن وجود نداشته باشد. اطمینان حاصل کنید که نوک قلاب و چشم آن سالم بوده و آثار هیچگونه خم شدگی و پیچیدگی در آن وجود ندارد. بررسی کنید که مکانیسم قفل کردن قلاب به خوبی کار می کند بطوریکه پس از ورود جسم درون قلاب ، امکان خارج شدن آن وجود نداشته باشد. اطمینان حاصل کنید که فلز شیطانک قدرت کافی داشته و شیطانک را به طور محفوظ و ایمنی کنار نوک قلاب نگاه می دارد. شیطانک را فشار دهید و سپس رها کنید و پس از انجام این کار شیطانک باید درون نوک قلاب قرار گیرد.

طناب ها

طناب های بسیار زیادی وجود دارد که انواع گوناگونی دارند که چند نوع از آنها مانند طناب تکیه گاهی، عملیات، ایمنی، دینامیکی، نیمه استاتیک و پشتیبان را می توانیم نام ببریم.

انواع نردبان

• نردبان قابل حمل
• دو طرفه
• ثابت
• ریلی
• ثابت سقفی یا پله مرغی
• کشویی و طنابی

طناب دینامیک

طنابی است با قابلیت کشسانی که از اتفاقات و سقوط های ناگهانی جلوگیری می نماید و برای کاهش نیروی برخورد استفاده می شود.

طناب ایمنی

یکی دیگر از لوازم ایمنی که شما در ارتفاع به آن نیاز خواهید داشت طناب ایمنی می باشد. طنابی به عنوان تکیه گاهی محسوب می شود که حین سرخوردن ناگهانی در ارتفاع، موجب توقف ناگهانی کارگر می شود و از سقوط او جلوگیری می نماید.

بالابر سیار

برای جا به جا شدن در ارتفاع بدون نیاز به لوازم دستی، باید از مواردی همچون بالابر سیار استفاده کنید. بالابر سیار ماشین سیاری می باشد که برای جا به جا کردن کارکنان برای فعالیت در ارتفاع، از درون سکو استفاده می گردد.

نوع اول

این نوع بالابر بالابر سیاری می باشد که تنها در موقعیت های خاصی مجاز به حرکت است.

نوع دوم

نوع دوم بالابری که وجود دارد بالابر سیاری است که در زمانی که در ارتفاع قرار دارد حرکت می کند و برای کنترل آن از شاسی های خاصی استفاده می شود.

نوع سوم

نوع سومی که در بالابرها وجود دارد بالابر سیاری می باشد که در زمان بالا بودن می تواند حرکت داشته باشد و کنترل این بالابر درون سکو انجام می گیرد.

تور نجات

این سیستم معمولا برای حفاظت افرادی استفاده می شود که در ارتفاع بیش از 8متراز سطح ایمن کار می کنند. تور نجات متشکل از شبکه توری است که پس از سقوط افراد یا اجسام در ارتفاع، مانع سقوط بیشتر آنها می شود. این سیستم به طور کلی باید وزن یک کیسه 400 پوندی شن با قطر حدود 75 سانتیمتر که از سطح کار سقوط نماید را داشته باشد. باید توجه داشت که در انجام این آزمایش تور نباید با اجسام زیر آن یا سطوح دیگر تماس پیدا کند. این نوع تورها با بهره گیری از یک فریم فلزی که بر روی آن نصب می شوند قابلیت قرار گیری به صورت کنسولی از لبه سطح کار را دارند و صنعت ساختمان سازی یکی از بخش هایی است که به طور گسترده از این سیستم برای ایجاد حفاظت در برابر سقوط افراد و اجسام بهره می برد این دسته از تور های ایمنی با طراحی خلاقانه قابلیت تطبیق با اشکال مختلف ساختمان و انواع مختلف نما را دارند و همچنین در برابر وزش باد های شدید به خصوص در ساختمان های بلند مقاومت بالایی از خود نشان می دهند. ماده اصلی سازنده این تور ها پلی پروپیلن است که با خاصیت جذب انرژی ناشی از سقوط افراد و اجسام سقوط کرده را به طور ایمن دربر می گیرد و از پرتاب ثانویه آن ها نیز جلوگیری می نماید این تور ها با سازگاری کامل با استاندارد های اروپا ساخته شده و متشکل از دو لایه تور با مش 60×60 میلیمتر و 20×20 میلیمتر هستند که قابلیت متوقف ساختن 100 کیلو گرم بار را در دو نقطه از هر بخش تور با فاصله سقوط حداکثر 7 متر را دارند. تورهای ایمنی با کاهش ارتفاع سقوط و جذب انرژی حاصل از سقوط سبب محافظت از افراد و کاهش مرگ میر و حوادث ناشی از کار در ارتفاع می شوند همچنین آزادی عمل افراد را از آن ها صلب نمی کند و یک محافظ دو جانبه، از افراد در حال کار در ارتفاع و افراد حاضر در زیر سطح کار را فراهم می کنند.

لایف لاین ها یا خطوط نجات

به طور کلی انجام کار در مکان هایی که بلندی آنها از سطح زمین 1.20 متر باشد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می گردد و ضرورت دارد در این قبیل از فعالیتها اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در نظر گرفته شود.در مقوله کار بر روی داربست نیز باید تمهیداتی اندیشیده شود تا در شرایط خاص که امکان سقوط وجود دارد از تجهیزات مناسب استفاده شود که در زمان سقوط فرد پس از 3 الی 4 متر سقوط متوقف شود. معمولا این سیستم خطوط نجات نامیده می شود. در اینجا فاصله ایمن حداقل مطرح می گردد که در تصویر زیر سعی شده است این فواصل مشخص گردد
برخی از خطوط نجات علاوه بر پیشگیری از سقوط، محدود کننده دامنه حرکت کاربر نیز می شوند و ایمنی کاربران را افزایش می دهد

خطوط نجات موقت

سیستم خطوط موقت پکیجی متحرک است که قابل تطبیق با تمامی سازه ها می باشد. این سیستم بر روی تیرهای بتنی یا فلزی و یا اعضای داربست توسط یک ابزار کششی دیگر نصب می گردد.
خطوط نجات به لحاظ کاربرد به دو گروه خطوط نجات افقی و خطوط نجات عمودی تقسیم می گردند. در دسترسی به المان های عمودی از قبیل برجک، دکل های نیرو  و مخابراتی، نردبان مخازن و ... از خطوط نجات عمودی استفاده می گردد. در سیستم های داربست بندی در مواردی که محدودیت هایی در نصب پلکان یا راه پله های موقت وجود دارد جهت دسترسی عمودی با مسیر طولانی حرکت ، از نردبان حفاظ دار استفاده می شوند. از خط نجات عمودی میبایست به روی این نردبان استفاده نمود.
خطوط نجات افقی در سیستم های داربست بندی به ویژه زودبست کاربرد فراوان دارد. معمولا بصورت یک کیف قابل حمل مورد استفاده قرار می گیرند و همانند سایر اجزا از قبیل هارنس ، لنیارد ، کلاه و ... همواره به همراه عامل داربست بند یا عاملی که مقررات خدماتی به روی داربست  از قبیل رنگ آمیزی، تعمیرات و ... خواهد بود.

خطوط نجات دائمی

البته مواردی که مطرح گردید مربوط به خطوط نجات موقت می گردد. در برخی پروژه ها استفاده و نصب خطوط نجات دائم ضرورت دارد. در زیر به مواردی از آن اشاره می گردد.
لایف لاین های دائم افقی به سه دسته تقسیم می شوند : خطوط نجاتی که مستقیما به زمین متصل می شوند و خطوط نجاتی که توسط پایه به زمین متصل می شوند.همچنین لایف لاین هایی که به سقف متصل میگردند.
کلیه این محصولات دارای گواهینامه های بین المللی و دارای استاندارد مختص ابزارهای تکیه گاه می باشند.